Οι Ευρωπαίοι περιμένουν ανήσυχοι το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών: Ανάλυση του Politico για όλα όσα φοβούνται οι «27» της ΕΕ σε περίπτωση επανεκλογής του Τραμπ.
Ενόψει των προεδρικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες, κορυφαίοι αξιωματούχοι στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες προσπαθούν να προετοιμαστούν για μια ενδεχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Πολιτικοί αναλυτές και δημοσκόποι εξετάζουν με ανησυχία το σενάριο μιας δεύτερης θητείας – και αυτό όχι γιατί θεωρείται απίθανη μια νίκη της Καμάλα Χάρις, αλλά γιατί μια δική της εκλογή θα σήμαινε σε μεγάλο βαθμό διατήρηση του γνωστού status quo.
Μια νίκη του Τραμπ, πάλι, θα προκαλούσε ένα «τσουνάμι πανικού» σε μια εν πολλοίς ακυβέρνητη ήπειρο που ήδη παλεύει να διαχειριστεί τις πολεμικές συρράξεις στην περιφέρειά της, γράφουν οι Tim Ross, Clea Caulcutt, Jürgen Klöckner και Hannah Roberts στο Politico.
Ναι, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη επιβιώσει από μία προεδρία Τραμπ – ορισμένοι ηγέτες θα υποστήριζαν μάλιστα ότι την έκανε ισχυρότερη.
Σύμφωνα με το Dnews, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ωστόσο οικοδομείται σήμερα μια νέα συναίνεση: Η επιστροφή του Τραμπ θα ενθάρρυνε τον Ρώσο πρόεδρο, θα προκαλούσε ενδεχομένως έναν καταστροφικό εμπορικό πόλεμο και θα φούντωνε τις πολιτικές διαιρέσεις σε ολόκληρη την ήπειρο. Δεν είναι μόνο πως η ΕΕ είναι ιδιαίτερα αδύναμη αυτή τη στιγμή, με την οικονομία της να παραπαίει και τις κυβερνήσεις σε Γερμανία και Γαλλία ένα βήμα πριν τη διάλυση. Ο ίδιος o Τραμπ δεν προβλέπεται να είναι ίδιος με την τετραετία 2016-2020.
«Μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα ήταν διαφορετική», δηλώνει η Leslie Vinjamuri, διευθύντρια του προγράμματος για τις ΗΠΑ στο βρετανικό Chatham House. «Ξέρει πλέον ποιοι τον έχουν “αδικήσει” τόσο στη διεθνή σκηνή όσο και στο εσωτερικό και έχει επεξεργαστεί με την ομάδα του κάποια σχέδια για το πώς θα τους “εξολοθρεύσει”».
Η συνθηκολόγηση της Ουκρανίας θα μπορούσε να… ανοίξει την όρεξη του Τραμπ
Μετά την πρώτη εκλογή του Τραμπ το 2016, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούσαν να παρηγορηθούν με τη σκέψη πως ό,τι κι αν συνέβαινε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η ίδια η ήπειρος θα παρέμενε μια νησίδα σταθερότητας, ασφαλής υπό την καθοδήγηση της κραταιάς τότε Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ.
Αυτή τη φορά, η ευρωπαϊκή ηγεσία είναι σε μεγάλο βαθμό απούσα. Ο διάδοχος της Μέρκελ, Όλαφ Σολτς, μετά βίας κρατάει ενωμένο τον συνασπισμό του, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει συρρικνωθεί σε διακοσμητική φιγούρα, πλήρως ελεγχόμενη από την ακροδεξιά.
Την ίδια ώρα η περιφέρεια της ΕΕ φλέγεται. Οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή μονοπωλούν το ενδιαφέρον και εξαντλούν τους στρατιωτικούς και οικονομικούς πόρους της Δύσης. Χωρίς συνεχή υποστήριξη από την Ουάσινγκτον, υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα για το αν το Κίεβο θα καταφέρει να αντέξει απέναντι στις δυνάμεις του Πούτιν.
Στο Λονδίνο, η νέα κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ ανησυχεί ότι ο Τραμπ θα τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια του Ζελένσκι, κόβοντας τη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο ή εκβιάζοντας με αντάλλαγμα άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες που θα παραχωρούσαν εδάφη στη Μόσχα.
Η υπόσχεση του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία εντός 24 ωρών από την ανάληψη της εξουσίας αντιμετωπίζεται με ανάλογη σοβαρότητα και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. «Η βοήθεια θα μπορούσε να σταματήσει εν μία νυκτί», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Ο Πούτιν θα μπορούσε κάλλιστα να το εκμεταλλευτεί και να πει ότι παίρνω το Ντονμπάς, την Κριμαία και ετοιμάζομαι για τη συνέχεια».
Η δε «συνέχεια» θα μπορούσε να είναι μια νέα ρωσική επίθεση σε κάποια χώρα όπως η Εσθονία, η Λιθουανία ή η Λετονία – όλες μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ – καθώς ο Πούτιν επιδιώκει να δοκιμάσει την ήδη χλιαρή δέσμευση του Τραμπ στο ΝΑΤΟ και τις διατάξεις περί αμοιβαίας άμυνας της στρατιωτικής συμμαχίας.
Το Παρίσι έχει προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί το ενδεχόμενο μιας προεδρίας Τραμπ προκειμένου να παροτρύνει άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ενισχύσουν τις στρατιωτικές τους δυνατότητες. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε τους ψηφοφόρους στο Ουισκόνσιν να αποφασίσουν για την ευρωπαϊκή ασφάλεια», δήλωσε πρόσφατα στο Politico ο Γάλλος υπουργός Ευρώπης Benjamin Haddad.
Η εμπορική διαμάχη που θα μπορούσε να αλλάξει τα πάντα στην παγκόσμια οικονομία
Μια δεύτερη ευρωπαϊκή ανησυχία είναι πως ο Τραμπ θα μπορούσε να κηρύξει έναν άγριο διατλαντικό εμπορικό πόλεμο.
Ο πρώην πρόεδρος έχει μιλήσει επίσημα για δασμούς 10 έως 20% σε όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ προκειμένου να ενισχύσει την εγχώρια μεταποίηση, ενώ μόλις την περασμένη εβδομάδα αποκάλεσε την ΕΕ «μίνι Κίνα».
Κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν πρόσφατα έτοιμοι να αντιδράσουν αν χρειαστεί, ενώ αντίστοιχα μέτρα «έκτακτης ανάγκης» σχεδιάζει αντίστοιχα και η ομάδα του Στάρμερ.
Ο Τραμπ έχει, παράλληλα, προτείνει δασμούς 100% σε όλα τα εισαγόμενα οχήματα, κάτι που θα αποτελούσε την απόλυτη καταστροφή για χώρες με σημαντικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
«Αυτοί οι δασμοί θα επηρεάσουν και την αμερικανική οικονομία – όχι μόνο το κινεζικό και το ευρωπαϊκό στρατόπεδο – οπότε το να [προχωρήσει] ο Ντόναλντ Τραμπ σε αυτές τις πολιτικές θα ήταν τρομερό για τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο», αναφέρει ο συγγραφέας της μελέτης Aurélien Saussay, από το Grantham Research Institute on Climate Change and the Environment του LSE.
Ο ανταγωνισμός που θα πυροδοτήσει ένας εμπορικός πόλεμος δεν θα έχει μόνο οικονομικό αντίκτυπο, ενώ το ιστορικό του Τραμπ στη Μέση Ανατολή είναι άλλος ένας λόγος για να ανησυχούν οι Ευρωπαίοι. Στην πρώτη του θητεία κατήργησε την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, την οποία υποστήριζαν η Γερμανία, η Γαλλία, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Σε μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα επιστρέψει πιθανότατα η πολιτική της «μηδενικής ανοχής» στο Ιράν, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει την πιθανότητα άμεσων χτυπημάτων αλλά και στοχευμένων δολοφονιών στο Ιράν», σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου Μελετών Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης . «Αν και το σχέδιο της αμερικανικής κυβέρνησης θα ήταν να ενισχύσει την αποτροπή, ο κίνδυνος μιας άμεσης σύγκρουσης μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης θα αυξανόταν».
Κάποιοι περιμένουν την δικαίωση, άλλοι «τρέμουν»
Σύμφωνα πάντα με το Politico, μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα μπορούσε να γιγαντώσει τον διχασμό στην Ευρώπη. Ο Τραμπ είναι ο πιο διχαστικός πολιτικός της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας – κι όχι μόνο για τους Αμερικανούς.
Το Λονδίνο, το Βερολίνο και το Παρίσι θα αποθαρρυνθούν από μια νίκη του Τραμπ, ενώ οι αυταρχικοί, εθνικιστές ηγέτες της Ευρώπης, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, θα την εκλάβουν ως δικαίωση του κοινού τους «αγώνα».
Ο Όρμπαν, ο οποίος ήρθε σε ρήξη με τους υπόλοιπους ηγέτες της Ευρώπης ταξιδεύοντας στη Μόσχα για να επισκεφθεί τον Πούτιν το περασμένο καλοκαίρι, υπήρξε τακτικός επισκέπτης στις συγκεντρώσεις των υπερσυντηρητικών στις ΗΠΑ. Όσο για τη Μελόνι, οι σύμμαχοί της στη Ρώμη λένε ότι θα ήταν ιδανική για να λειτουργήσει ως «δεξί χέρι» του Τραμπ στην Ευρώπη.
Ακόμη και στη Γερμανία, ορισμένοι βλέπουν ενδεχόμενη νίκη του Τραμπ ως «ευκαιρία», με υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης να παραδέχονται κατ’ ιδίαν πως ο συνασπισμός του καγκελάριου Σολτς θα ήταν πιο πιθανό να διαλυθεί αν κερδίσει η Χάρις.
Και αυτό γιατί η προοπτική της επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα ήταν τέτοια απειλή για την παγκόσμια πολιτική σταθερότητα που και τα τρία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού θα έπρεπε να το ξανασκεφτούν πριν διαλύσουν τη συμμαχία τους.
